हलेसी पुगेर फर्किएँ, तर मन त्यहीं कतै गुफाभित्र अड्किएको छ…

खोटाङ । हलेसी जानु कुनै ट्रिप होइन, त्यो आत्मा र मौनताको संवाद हो।
जसरी सास लिँदा हावा शरीरभरि फैलिन्छ, त्यस्तै हलेसीको त्यो गहिरो मौनता तपाईंको भित्र–भित्रसम्म पस्छ।

बाटो त्यति सजिलो थिएन, तर शान्त थियो । दिक्तेलबाट पश्चिम लागेपछि गाडी उकालो–ओरालो गर्न थाल्छ।
मात्र हरियालीले घेरिएका ती पहाडी पाखाहरू होइन, रुन्चे जस्तो लाग्ने नदीहरू, र एकनासले उभिएका चट्टानहरूले पनि आफ्नो भाषामा बोल्न थाल्छन्।

गाडीभित्रको मौनता, गाडीबाहिरको प्रकृति — दुवै मिलेर एउटा ध्यान बनेको थियो।

गुफाभित्र छिर्दा समय स्थिर भयो

हलेसी मन्दिर परिसरमा पहिलो पाइला टेकेको थिएँ।
चारैतिर मानिसहरूको भीड थियो, तर त्यो भीड एउटा ‘आवाज’ थिएन — त्यो ‘ध्वनि’ थियो।
एक किसिमको संगीतमय श्रद्धा। गुफाभित्र छिर्दा समय, ध्वनि र मन सबै स्थिर भए।

त्यो अँध्यारो अँध्यारो थिएन — त्यो भित्रि उज्यालो थियो।
त्यो शीतलता चिसो थिएन — त्यो शान्तिको स्पर्श थियो।

ढुंगाका भित्ताहरूबाट झर्ने पानीको थोपा निधारमा पर्‍यो।
त्यो बिन्दुले मलाई झस्कायो — सायद त्यहीँ पहिलो पटक मैले महादेव महसुस गरेँ, देखिन होइन… महसुस।

श्रद्धा बेचिँदैन, बाँडिन्छ

गुफा बाहिर फुल प्रसादको स्टल चलाउने पवित्रा दिदी भेटिनुभयो।
उहाँ थाकेका थिएन, तर टाउकोमा गम्छा बाँधेर बसिरहनु भएको थियो।

“कति कमाइ हुन्छ दिदी?” भनेर सोधें।
उहाँ मुस्कुराउँदै भन्छिन् —
“मन सन्तुष्ट हुन्छ, त्यति नै पर्याप्त हो।”

त्यसपछि मैले एउटा सानो फूलको थाली लिएँ, जसको सुगन्ध अझै मेरो झोलामा झुन्डिरहेको जस्तो लाग्छ।

मेला होइन, आत्माको उत्सव लाग्छ हलेसीको चहलपहल

साउनमा हलेसीको स्वरूप नै बदलिन्छ।
बिहार, झारखण्ड, सिक्किमसम्मबाट हजारौं भक्त आउने गर्छन्।

खेमराज कार्की दाई जो होटल चलाउनुहुन्छ, भन्नुहुन्छ:

“मेला लाग्दाको बेला गफ गर्ने फुर्सद हुँदैन। तर थकाइ सन्तोषले हराउँछ।”

होटलहरू भरिन्छन्, गुफाभित्र लाइन लाग्छ, तर कोही गुनासो गर्दैन।
किनभने यहाँ आउनेहरू ‘पाउने’ होइन, ‘महसुस गर्ने’हरू हुन्छन्।

अन्त्य होइन — त्यो यात्रा अझ बाँकी छ…

जब फर्किएँ, शरीर फर्कियो।
तर मनको एउटा हिस्सा — त्यो गुफाको भित्तामा अड्किएको छ,
त्यो पानीको थोपासँग बगिरहेको छ,
र त्यो वृद्धको विश्वासमा बाँचेको छ।

“हलेसी गइसकेँ”, भन्न सकिन्छ।
तर, “हलेसी पुरै बुझेँ”, भन्न सकिँदैन।
त्यसैले त, फेरि जान मन लाग्छ…”

हलेसी — जहाँ मौनता सबैभन्दा गहिरो पाठशाला हो।

यदि तपाईंको मन पनि अब हलेसीतिर तानिएको छ भने…

हलेसी जानका लागि तपाईंको धेरै तयारी चाहिंदैन—आफ्नो श्रद्धा र समय मात्र लिएर निस्कनुहोस्।
खोटाङ जिल्लाको हलेसी तुवाचुङ नगरपालिकामा अवस्थित यो पवित्र गन्तव्य, समुद्र सतहदेखि ४,७३६ फिटको उचाइमा रहेको छ।

काठमाडौंबाट दिक्तेल हुँदै सिधा गाडी वा बस सेवा प्रयोग गरेर सजिलै यहाँ पुग्न सकिन्छ। बाटो लामो लागे पनि, दृश्य सुन्दर र यात्रा शान्त हुन्छ।
यहाँ पुग्नका लागि उपयुक्त समय भनेको साउन महिनादेखि चैत–वैशाख, साथै शिवरात्री र तीजजस्ता धार्मिक पर्वहरू हुन्, जब हलेसीको रौनक अझै बढेको देख्न पाइन्छ।

आवासको समस्या छैन। यहाँका स्थानीय होटल, होमस्टे र पाहुना सत्कारले हलेसीको आत्मीयता अझ नजिक बनाउँछ।
प्रसादका थालीहरू पनि यहाँ धेरै कलात्मक र सस्तो छन् — रु. ३०० देखि ५०० सम्ममा फूल, धूप, बेलपत्र, टिका सबै सामग्री पाइन्छ।
यात्रा खर्च तपाईंको बस वा निजी सवारी अनुसार फरक पर्न सक्छ, तर अनुभवको मूल्य भने शब्दमा मापन गर्न सकिँदैन।

हलेसी पुग्न गाह्रो छैन — तर फर्किँदा मन सजिलै आउँदैन।
किनभने त्यहाँ केबल यात्रा सकिंदैन, एउटा अनुभूति सुरु हुन्छ — जो जीवनभर साथ रहनेछ।